Tegenwoordig hebben veel van onze huisdieren overgewicht. Dit wordt meer en meer aanvaard als 'normaal' in onze maatschappij, maar dit is alles behalve correct. Overgewicht heeft een grote negatieve impact op de gezondheid van je huisdier (denk maar aan suikerziekte, verminderde leverfunctie, te hoge bloeddruk, hartproblemen, urinewegproblemen, gewrichtsproblemen, vachtproblemen, grotere kans op oververhitting...), maar het heeft ook een negatieve impact op het algemeen welzijn van je kat. Katten met obesitas voelen zich ongelukkiger want ze kunnen minder spelen, lopen, springen, zich wassen of krabben waar nodig... De gezondheidsproblemen brengen ook onnodige extra dierenartskosten met zich mee. Daarnaast is een operatie soms noodzakelijk (bv. bij een ongeval of tandbehandeling) en het risico dat gepaard gaat met anesthesie is ook groter bij een kat met overgewicht. Algemeen hebben zwaarlijvige dieren een kortere levensverwachting.
Allereerst, heeft je kat overgewicht of niet?Het is vrij simpel: kan je de ribben en ruggengraat licht voelen, maar niet zien? Dan heeft je kat waarschijnlijk het perfecte gewicht! Natuurlijk zijn er nog andere zaken om mee rekening te houden zoals het ras, de taille, buik, dikte van de vacht... Katten hebben van nature een lichte buikflap, dat hebben ze nodig om ver/hoog te kunnen springen. Deze mag echter niet gaan hangen onder de buik en is mooi in lijn met het lichaam. Via de body condition score (BCS) kan een cijfer gescoord worden op de lichaamsconditie van je kat. Een BCS van 4 of 5 op 9 is ideaal. Minder dan 4 is te mager en meer dan 5 is te zwaar.
Vaak ligt de oorzaak bij de hoeveelheid opgenomen calorieën per dag. Hierbij moet je rekening houden met de soort voeding, de hoeveelheid van die voeding en de hoeveelheid tussendoortjes per dag. Maar het kan ook gebeuren dat een medische oorzaak aan de basis ligt, zoals de ziekte van Cushing, hypothyroïdie of een behandeling met cortisone. Ga dus zeker eerst met je huisdier naar de dierenarts om dit uit te sluiten, vooraleer je je kat gaat beperken in hoeveelheid voeding!
Een bijkomende oorzaak van overgewicht is stress. Net zoals mensen kunnen ook onze huisdieren overgewicht ontwikkelen omdat ze veel stress ervaren. Dit is niet altijd makkelijk op te merken bij onze huisdieren, maar wel belangrijk om rekening mee te houden. Denk bijvoorbeeld aan verschillende dieren die samenleven. Wanneer er onvoldoende verschillende bronnen (eetplaatsen, slaapplaatsen, schuilmogelijkheden, bewegingsmogelijkheden...) aanwezig zijn, kan er namelijk onderlinge stress ontstaan.
Hoe pak je overgewicht aan?Nadat je medische oorzaken en stress hebt uitgesloten, kun je je focussen op het verliezen van gewicht. Je kat moet gewicht verliezen, niet te snel, maar ook niet te traag. Wanneer je huisdier te snel vermagert, heeft dit een negatieve invloed op zijn gezondheid. Het metabolisme gaat zich aanpassen waardoor op een efficiënte manier energie vanuit de beperkte hoeveelheid voeding wordt opgeslagen. Wanneer je dan terug meer voeding geeft, wordt er te veel energie opgeslagen en gaat je kat terug bijkomen. Dit is het jojo-effect dat vermeden moet worden. Katten mogen +- 1% van hun gewicht per week verliezen. Evalueer dus wekelijks het gewicht (telkens op dezelfde manier) en pas de hoeveelheid voeding aan indien nodig! Bij Anoa kun je gratis en zonder afspraak je huisdier komen wegen.
Hoeveel voeding mag je kat krijgen?Elke persoon is anders en dat geldt ook voor onze huisdieren. Afhankelijk van de leeftijd, grootte, beweging, metabolisme, gecastreerd of niet en dracht of lactatie kan de hoeveelheid voeding veranderen. Sommigen rassen, bijvoorbeeld Brits korthaar en Europees korthaar (= huiskatten), hebben een genetische aanleg voor overgewicht. Dit wil niet zeggen dat het normaal is dat deze dieren overgewicht hebben! Het is perfect mogelijk om elke kat op zijn ideale gewicht te krijgen als je hierin voldoende tijd investeert. Dit is niet alleen een uitdaging voor je huisdier, maar ook voor de baasjes!
Voedingsrichtlijnen kun je meestal terugvinden op de achterzijde van de zak voeding. Voor gecastreerde dieren geldt algemeen: 65 x (ideaal lichaamsgewicht)^0.67 kcal per dag. Dit is een richtlijn en kan dus afwijken voor jouw kat. Afhankelijk van welke voeding je geeft, verschilt de hoeveelheid gram voeding. Het is niet omdat je van de ene voeding 100 gram mag geven, dat dit net zo is voor een andere voeding. Heb je hierbij hulp nodig, aarzel dan niet om ons te contacteren.
Welke voeding mag je kat krijgen?Kwaliteitsvoeding is belangrijk! Er is wel degelijk een verschil tussen goedkope voeding van de supermarkt en de voeding die bij dierspeciaalzaken en dierenartsen te vinden is. Je kunt het vergelijken met een maaltijd bij een fastfoodketen: vaak lekker, maar met weinig kwalitatieve voedingsstoffen. Als je kat een lichte vorm van overgewicht (BCS 6 of 7) heeft én een kwalitatieve voeding krijgt, dan is het meestal voldoende om de portie te beperken, in combinatie met meer beweging.
Heeft je kat veel overgewicht (BCS 8 of 9), dan is het aangeraden om specifieke dieetvoeding te geven en een bewegingsplan op te stellen. Dieetvoeding bevat vaak extra vezels om het hongergevoel te beperken en genoeg eiwitten om spierafbraak te voorkomen. Merk je dat je huisdier erg hongerig is, dan is het aangeraden om groenten bij te geven of om natte voeding te geven. Natte voeding bevat minder energie per gram door het hoge vochtgehalte waardoor het dier meer gram voeding per dag mag krijgen, ideaal dus voor katten die veel honger hebben als hun hoeveelheid korrels wordt beperkt.
Hoe geef je zijn portie voeding?Katten zijn van nature roofdieren. Dit zit nog steeds, bij de ene al wat meer dan bij de andere, in het DNA. Hiermee gepaard is jagen en spelen een natuurlijk gedrag. Dit kun je ook met voeding stimuleren door de voeding in een voedingspuzzel te geven of te verstoppen. Niet alleen zijn ze even bezig en eten ze niet alles in enkele seconden op, ze worden tegelijkertijd mentaal en fysiek gestimuleerd. Dit gaat verveling en spierafbraak tegen, alleen maar voordelen dus. Verschillende kleine porties aanbieden gedurende de dag is zeker aangeraden. Sommige katten kun je 's morgens hun volledige hoeveelheid voeding geven en de kat kiest dan zelf doorheen de dag wanneer hij eet, maar niet alle katten kunnen hiermee omgaan. Geef dan liever 4 à 5 keer per dag een kleine portie.
Wat kan je nog doen?Allereerst moet je je afvragen waarom je snacks geeft. Is dit als beloning bij training, omdat je huisdier erom bedelt of puur uit gewoonte? Weet dat elke snack die je kat krijgt, eigenlijk moet ingecalculeerd worden in de hoeveelheid calorieën die hij per dag mag innemen. Vaak is voor je kat niet de grootte van de snack belangrijk, maar wel het feit dat hij iets krijgt. Je kan dit dus al snel beperken door kleine stukjes te geven. Er bestaan ook caloriearme snacks of je kunt kiezen om stukjes fruit of groenten te geven.
Let op met tafelresten! Dit lijkt voor ons een kleinigheid, maar mensen hebben een ander metabolisme dan onze huisdieren waardoor sommige etenswaren veel meer calorieën bevatten dan je zou denken.
Wist je dat 30 gram vetrandjes van hesp voor je kat overeenkomt met 12 donuts voor de mens?!
Je kat heeft zijn ideale gewicht bereikt, wat nu?Proficiat! Jullie inspanningen hebben vruchten afgeworpen en je kat heeft zijn ideale gewicht bereikt. De volgende doelstelling is om zijn gewicht te behouden. Je kat zal iets meer voeding mogen krijgen om niet verder te vermageren, maar hij mag ook niet terug bijkomen. Blijf dus zijn gewicht maandelijks controleren. Dit is een kleine moeite die zowel voor jou als voor je viervoeter een groot verschil kan betekenen. Het is gemakkelijker om het gewicht stabiel te houden dan om te vermageren, wees er dus op tijd bij!